Barograf (tak jak już Jacek wyjaśnił) (patrz poprzedni artykuł - komentarz nr 6 - przyp. red.) - jest to urządzenie zapisujące wysokość w funkcji czasu.

Jeszcze na początku lat 90-ych, wielu szybowników używało tzw. barografów mechanicznych do rejestracji lotów tzw. “rekordowych”.
Tzw. “barogramka” była kluczowym dowodem na to, że dany pilot leciał na przykład 3 h 42 minuty i w tym czasie na przykład zrobił przewyższenie 3000m lub na przykład ukończył trójkąt 500km.

Urządzenie to miało bęben, na który zakładało się kalkę lub zwykłą kartkę z napyloną sadzą ze świeczki. Ten bęben kręcił się ze stałą prędkością za pomocą mechanizmu zegarowego. Po tym bębnie przesuwał się rysik w górę i w dół, w zależności od wysokości. Po takim locie należało “utrwalić” barogramkę zwykłym lakierem do włosów, a później odesłać z innymi dokumentami do Aeroklubu Polskiego, jako niezbity dowód odbytego lotu.
Sam kilkakrotnie latałem z takim urządzeniem na lotni. Ważyło to ok 3,5 kg i było pokaźnych rozmiarów 15x20x45cm! Wkładaliśmy to ustrojstwo w podwójne pokrycie, lub po prostu mocowało się do kila.

Dzisiaj każdy Flytec lub Brauniger dostępny na rynku ma ten zapis jako podstawowe wyposażenie. Nie jest to dodatkowa funkcja. Mało tego, wszystkie elektroniczne wariometry dodają zapis wskazań vario do barogramki, a jeśli dany pilot posiada sondę prędkości, to do zapisu wysokości i zapisu vario, dochodzi jeszcze zapis prędkości w funkcji czasu. Każdy, powtarzam, każdy Flytec lub Brauniger ma ten zapis wysokości i wariometru. Częstotliwość zapisu możemy sobie sami ustawić w granicach od 1 sek. do chyba 20 sek. (różnie różne zabawki to mają).
Ten zapis barogramki nie jest zapisem traka. Zapis traka jest wtedy, kiedy dane urządzenie posiada GPS-a (nowsze bardziej "wypasione”). Kiedyś, kiedy mieliśmy Flytec bez GPS-a i używaliśmy GPS-a bez ciśnieniowego czytnika wysokości, aby uzyskać traka w formie 3D, trzeba było zsynchronizować tracka z GPS-a z barogramką i to też działało, ale dużo czasu ta zabawa wymagała. Dzisiaj, kiedy mamy takie zabawki – producenci podają nam wszystko gotowe na tacy!
Co za piękne czasy!

Jeśli twoje urządzenie nie posiada GPS-a, to barogramkę na pewno też masz zapisaną (oczywiście musisz mieć włączony barograf), gdzie gęstość zapisu zależy od twojego ustawienia. Co niektóre urządzenia wymagają włączenia barogramki, a niektóre maja już domyślnie ustawiony barograf jako “ON”. Nie znam Braunigera siostrzanego z Flytec 6015, ale wiem, że Flytec 6015 posiada już GPS-a, wiec barogramkę odczytasz z “tracka”, używając software-u Flychart (nazwa dla Flyteca). Nie wiem jaka jest nazwa tego samego programu w wypadku posiadania Braunigera.
Pamiętaj, kiedy będziesz robił biegunową, ustaw zapis barogramki/tracka co 1 sekundę, lub najmniejszy przedział czasowy z możliwych opcji.

Używając Flychart, powinieneś mieć coś podobnego do tego zapisu (to jest Flytec 6030):




Zauważ, że pierwsze okno od góry jest to czysta barogramka, drugie okno - to wskazania vario, trzecie okno - to wskazania prędkości. Teraz w barogramce wysokości dodano tzw. wysokość odczytaną z satelitów, natomiast w oknie zapisu prędkości dodano zapis prędkości względem ziemi, odczytaną z GPS-a.
Mam nadzieję, że razem z Jackiem wyjaśniliśmy, o co chodzi w tej barogramce.


Nawiązując do komentarza Jacka o tzw. “top ceiling” – maksymalnej dopuszczalnej wysokości, narzuconej przez organizatora zawodów (CTR-y), muszę troszkę sprostować jego wyjaśnienia. Otóż najnowsze przepisy różnią się od tych, o których Jacek wspomina, a mianowicie dla weryfikacji max. wysokości, sędziowie będą używać wysokości odczytanej z GPS-a. Pomimo tego, że barometryczny odczyt jest dokładniejszy w spokojnych warunkach, to na większych wysokościach błąd odczytu barometrycznej wysokości jest większy od GPS-a i zawsze niższy od rzeczywistej. Tłumaczy się to dwoma następującymi powodami:

• gradient spadku ciśnienia jest coraz mniejszy wraz ze wzrostem wysokości, więc pozornie czułość urządzenia spada (potrzebne jest bardziej czułe, dokładniejsze urządzenie, im wyżej prowadzimy pomiar wysokości).

•   dość duży błąd odczytu wysokości w cieplejszym powietrzu (w termice). Zawsze barometryczny wysokościomierz pokazuje niższą wysokość w cieplejszym powietrzu niż w zimniejszym (na tej samej wysokości!) – widać to na mojej barogramce.

FAI doszło do wniosku, że będą sprawdzać wysokość z zapisu GPS. Flytec wprowadził dodatkową funkcję “AltGPS”, która mogę podglądać na moim Flytec-u, natomiast wysokość barometryczna jest wyświetlana non-stop.

Podczas kilku zawodów stwierdzono naruszenie CTR-ów przez kilkunastu pilotów latających za wysoko (do 100 metrów). Piloci twierdzili (podobno pod przysięgą), że nigdy nie przekroczyli niedozwolonej wysokości (odczytując ją z wysokościomierza barometrycznego, będąc w termice). Flytec przyjrzał się bliżej temu problemowi i już w 2008 roku po znalezieniu przyczyn, postanowił dołączyć “AltGPS”, co podejrzewam też zostało wprowadzone w Braunigerze. Tak, że jeśli będziecie na zawodach międzynarodowych, w których będzie się latać z limitem wysokości, używajcie “AltGPS”, aby nie skasować się w przedbiegach.