Lotniarstwo (i nie tylko) ma to do siebie , że oprócz umiejętności typowo fizycznych i manualnych jak np. sterowanie wymaga także dużego fundamentu w postaci wiedzy teoretycznej. Zauważyłem , że jest duże zainteresowanie wszelkimi informacjami już przez pilotów a także kandytatów. Niestety od momentu zwrócenia sie ku paralotniarstwu bardzo szybko zmalała liczba lotniarzy w Polsce co odbiło się na ilości publikacji na temat tego ostatniego. Naturalnie możemy korzystać z Internetu i wspaniałego serwisu ;-) www.lotnie.pl jednak większość ludzi nadal woli papier niż monitor.

Ostatnia udana ale już niestety niezbyt aktualna książka pt. “Lotniarstwo dla każdego” została napisana przez Jacka Kibińskiego a wydana nakładem wydawnictwa WKŁ i ukazała sie prawie dwie dekady temu. Od tamtej pory zmieniło sie bardzo wiele rzeczy takich jak metodyka szkolenia (tu pewnie bedzie wiele różnych opini) , sprzet i przepisy.

Kilka lat temu książka ta została uzupełniona (a właściwie zmieniono jej temat przewodni) o tematykę motolotniarstwa “Motolotniarswo dla każdego” . Nie mniej jednak jest to nadal cenna książka dla lotniarza zwłaszcza początkującego.

 

Książka liczy sobie ponad 220 stron w formacie B6 i składa sie z następujących rozdziałów :

1. wiadomości wstępne

2. aerodynamika i mechanika lotu

3. meteorologia

4. budowa i eksploatacja motolotni

5. szkolenie motolotniowe

6. ruch lotniczy

7. nawigacja

8. bezpieczeństwo lotów

9. sport motolotniowy

10. wybrane zagadnienia formalnoprawne

Możemy zamówić sobie tą pozycje za pośrednictwem Internetu na stronie www.wkl.com.pl

Cena około 35 zł.

Niestety na tym kończy się to co dostępne jest po polsku dotyczące ściśle lotniarstwa ale to nie koniec tego co możemy znaleźć i przeczytać.

Dobrze sie stało , że mogłem sie zapoznać ze wspaniałą książką a wrecz mogę napisać biblią lotniarza pt. “Performance flying” autorstwa Dennis'a Pagen'a. Książka kierowana jest dla średnio i zaawansowanych pilotów choć sądze , że bardziej do tej pierwszej grupy. Jeśli ktoś z Was włada choć w minimalnym stopniu językiem Shekspira zachęcam gorąco. Przy okazji będzie to dobra sposobność do nadrobienia zaległości z języka angielskiego. Performance flying została napisana przez praktyka dla praktyków.

 

 

Cena w Polsce to około 140 zł więc niemało ale warto. Na 342 stronach podzielonych na 13 rozdziałów znajdziemy wszystkie informacje które pomogą nam zostać lepszym pilotem.

Wszystkie ilustracje i zdjęcia (tych jest stosunkowo mało) są czarno-białe.

 

Spis treści :

CHAPTER 1 - PERFECTING THE PILOT

I - THE COMPLETE PILOT
The Gift of Insight...Making the Scene...A Store of Lore...The Intermediate Syndrome...The Advanced Syndrome...Fear of Flying...Decisions, Decisions...Judging Space...Shadow Talk...The Other Pilot

II - JUDGING CONDITIONS

Niebezpieczęstwa , kierunek wiatru , poszukiwanie noszeń

III - FLYING STYLES OR POSITIONS
The prone Position...The Supine Position

CHAPTER 2 - THE ART OF FLYING

I - TECHNIQUES TOUCH-UP
Starty dla ekspertów , łagodne lądowania...Spot Landing...Bad Habits

II - FLYING IN DIFFERENT CONDITIONS

loty i lądowania przy dużym wietrze , latanie w deszczu , wytracanie wysokości , ucieczka z chmury , unikanie kolizji

III - STRETCHING YOUR WINGS
Feelings in the Air...Using Your Glider's Speeds...Going Fast...Practicing Techniques...Introducing High Performance Gliders

CHAPTER 3 - MAXIMIZING TURNS

I - EFFECTIVE COORDINATED TURNS
Coordinated Turns...Adverse Yaw...High Siding

 

II - TURN VARIATIONS

VG w krążeniu , płaskie krążenie
The VG in Turns...Flat Turns--Yaw Turns...Punch Turns...Pitching a Turn...Diving Turns

III - SPECIAL TURNS

spirala , ześlizg

IV - TURN EFFECTS
promień skrętu , obciążenie skrzydła , biegunowa prędkości w krążeniu , krążenie w termice

CHAPTER 4 - WINGS AND THINGS

I - THE HANG GLIDER BUYERS GUIDE
jak kupować używane skrzydło

II - PREENING YOUR WINGS
Performance Testing...Tuning for Handling...Working out a Turn...Performance Tuning...Removing Sail Wrinkles...Sail Material

III - THE HARNESS – kokon , uprząż
Pod Harness Types...Choosing a Pod...Harness Options...Using a Pod Harness...Harness Care

IV – INSTRUMENTS – instrumenty

wariometr , wysykościomierz , błedy , wskaźnik prędkości , inne przyrządy

V – PARACHUTES - spadochron
Parachute Parts...Parachute Performance...Parachute Sizing...The Bridle...Delivery Systems...Parachute Packing...Parachute Use...Parachute Care

VI - MISCELLANEOUS EQUIPMENT

kask , radio , tlen , koła (na speedbarze)

CHAPTER 5 - EXCELLING IN THERMALS

I - EFFICIENT THERMALING – efektywne wykorzystanie noszeń
Wchodzenie w termikę , centrowanie kominów , używanie zmysłów , używanie wariometru , praktyka czyni mistrza

II - FINDING AND DETECTING THERMALS – poszukiwanie i znajdowanie noszeń

Szukanie noszeń...dust Devils , dym , chmury , ptaki i inni piloci , odszukiwanie zgubionych noszeń

III - THERMALS TYPES – typy termiki

bąble lub komumny (kominy) , termika przy wietrze , szlaki Cu , “blacha” , inwersja i fala , termika w cieniu

IV - THERMAL THEORY – termika i teoria
Thermal Behavior...Thermal Distribution...Thermals West...Thermals East

CHAPTER 6 - ADVANCED TECHNIQUES - zaawansowane techniki lotu

I - TRICKY LAUNCHES
Windy Launches...Self-Launching in Wind...Launching in Cycles

II - USING LIFT – wykorzystywanie noszeń
termika na żaglu lub górze , lot falowy

III - FLYING IN TRAFFIC – ruch lotniczy
IV - ADVANCED PILOT MISCELLANY -latanie w Dust Devils , latanie w chmurach , wykorzystanie windy-VG , procedury bezpieczeństwa

V - LANDING COMPLICATIONS – komplikacje podczas lądowania
turbulencja , zmienne warunki , lądowanie z bocznym wiatrem , lądowanie w wysokiej rośliności , lądowania na małych i ograniczonych przestrzeniach , lądowanie w duszeniu , pod stok i ze stokiem.

CHAPTER 7 - USING SPEEDS-TO-FLY

Ten rozdział można w zasadzie opuścić. Teorie i zastosowanie w praktyce Speed-to-fly opisał już Michał Smyk.

CHAPTER 8 - CROSS-COUNTRY FLYING - przeloty

dlaczego latać Cross-Country ?...pierwsze odejście na przelot , lądowanie , przygotowanie do X-C , Stategia X-C (kierunek lotu , loty tam i z powrotem , po trójkącie , nawigacja ) , pozycja podczas lotu
Poszukiwanie i używanie noszeń , dolot , komplikacje podczas lądowania , jak rozpoznać kierunek wiatru ?

strong class="western">CHAPTER 9 - COMPETITION FLYING - latanie zawodnicze

I - PREPARING FOR COMPETITION – przygotowanie do zawodów
II - THE HUMAN ELEMENT – czynnik ludzki
III - WINNING STRATEGY - strategia
IV - WINNING TACTICS – taktyka

latanie drużynowe , wchodzenie i wychodzenie z noszeń , punkty zwrotne , dolot

strong class="western">CHAPTER 10 - TOWING ALOFT - holowanie

historia , typy holi , problematyka holi (abolwinda , malinka , hole za ULM) sprzęt

CHAPTER 11 - FURTHER ADVENTURES

I - TANDEM FLIGHT – loty w tandemie , kwalifikacje pilota , układ tandemu , starty , lot i lądowania tandemu

II - AEROBATIC FLYING – akrobacja , spirale i pętla , przygotowanie do akrobacji , pokazy lotnicze

III - FLYING FIXED WINGS
The Fixed Wing Story...Flying a Fixed Wing

IV - BALLOON DROPS zrzuty z balonu (pionowe holowanie)

V - SETTING RECORDS - sposoby zapisu parametrów lotu

VI - TRAVELING WITH YOUR GLIDER – podróżowanie z lotnią , przeworzenie lotni

CHAPTER 12 - DESIGN CONCEPTS – budowa i właściwości lotneskrzydła

I - DESIGNING FOR PERFORMANCE
II - DESIGNING FOR HANDLING
III - STABILITY CONSIDERATIONS
IV - THE HANG GLIDER AIRFOIL
V - THE AIRFRAME
VI - THE ONCE AND FUTURE WING

CHAPTER 13 - AEROMEDICAL FACTORS

W tym roździale poruszone zostały sprawy medyczne (zmysły , oczy w powietrzu , problem z uszami , czynnik ludzki , ćwieczenia fizyczne , czynnik psychologiczny.

Lotniarstwo tak jak paralotniarstwo i szybownictwo wymaga ogromnej wiedzy na temat meteorologii. Jak mawia Grzegorz Cedro latanie swobodne polega głównie na dwóch rzeczach – czekaniu i śpieszeniu się. Dobrze wiec jest wiedzieć kiedy musimy czekać a kiedy się śpieszyć. Wszystko to zależy oczywiście od warunków meteo. Chcąc latać długo , daleko i wysoko musimy poznać wszystkie (większość) mechanizmy które rządzą pogodą.

Godną polecenia skarbnicą wiedzy jest lektóra “Meteorologia dla lotnictwa Sportowego” a autorem jest mgr inż. Maciej Ostowski. Wprawdzie jej nakład jest już wyczepany ale planowane jest wznowienie. O bliższe szczególy prosze pytać w Aeroklubie polskim. Jest to książka raczej dla bardziej zaawansowanych i brakuje w niej podstaw. O tych możemy dowiedzieć sie z np. “Motolotniarstwa dla każdego” wiec nie stanowi to dużej bariery.

 Oczywiście nie wyczrpuje to źródeł naszych wiadomości. Polecenia artukuły w czasopismach lotniczych jak np “Przegląd lotniczy” i “Cross-country”. Niestety mam dostęp tylko do PLAR'u. Przedstawiam spis moim zdaniem najciekawszych dla lotniarzy artykułów.

Tytuł	Autor	numer PLAR
“Krążek Mac Cready'ego – zawsze przydatny cz.1”	Tomasz Rubaj	7/96
“Krążek Mac Cready'ego – zawsze przydatny cz.2”	Tomasz Rubaj	9/96
“Krążek Mac Cready'ego – zawsze przydatny cz.3”	Tomasz Rubaj	10/96
“Uwagi o centrowaniu kominów”	Darek Piggot (tłumaczenie z ang)	3/97
“Niebezpieczne stany lotu lotni i motolotni”	Henryk Doruch	10/97
“Paralotniarstwo – latanie dla każdego (32) – prędkość ...właściwa”	mgr inż. Krzysztof Krawcewicz	12/97
“Paralotniarstwo – latanie dla każdego (33) – prędkość ...właściwa”	mgr inż. Krzysztof Krawcewicz	1/98
“Paralotniarstwo – latanie dla każdego (34) – prędkość ...właściwa”	mgr inż. Krzysztof Krawcewicz	2/98
“Trafić w komin”	Krzysztof Kaczyński	2/98
“Paralotniarstwo – latanie dla każdego (35) trafić w komin (2)”	Krzysztof Kaczyński	3/98
“Czy jutro bedzie dobra termika?”	Jan Salwiński	3/98
“Meteorologia dla paralotniarzy” (wykład dostępny także na stronie internetowej www.paralotnie.atomnet.pl )	Ryszard Lutosławski	1-8/2000
“Wykorzystywanie termicznych prądów wznoszących”	Edward Makula	5-12/2000
“Przeloty – kawa na ławę”	Zbigniew Gotkiewicz	3/2001
“Szkolenie lotniowe za wyciągarką”	Grzegorz Cedro	3/2002
“Jaka dziś będzie termika?”	Jan Salwiński	6/2002
“Słów kilka o lądowaniach”	Michał Smyk	9/2003
“Wózek startowy”	Piotr Adams	1/2004
“Lina holownicza”	Piotr Adams	2/2004
“Jeszcze o holu”	Piotr Adams	3/2004
“Hol na termikę”	Piotr Adams	5/2004

koniec