TEMAT: Secrets of soaring

Nową rzecz dla siebie znalazłem to pomyślałem, że się podzielę. Zainspirował mnie jeden koleś co wrzucił takie fajne zdjęcie rotora:



Więc trochę pogooglałem i znalazłem fajny artykuł poglądowy jakiego rodzaju fala tworzy się nad różnymi górami
www.soarns.ca/wavesoar.html
Oraz strona z linkami do wielu stron (duża część nieaktywnych niestety) na temat soaringu
mwp.flightplanner.info/Defaultengl.htm

Jak ktoś ma podobne poglądowe zdjęcia fali lub rotorów to proponuję dołączyć

Edytowany przez: Andrelo, w: 2011/01/05 22:24

Andrelo - zdiecie piekne i zaraz zapakowalem sobie do kompa ale z tekstem poszedlas na latwizne . Moze bys troche potlumaczyl dla wszystkich a nie tylko ... . Ja np moge tu duzo napakowc po niemiecvku a inni doloza jeszcze po swojemu i bedziemy mieli Gulasz ????;)

Edytowany przez: piotrolot, w: 2011/01/05 23:37

Do latania to chyba wystarczą wnioski, które widać na rysunkach. Ale ponieważ mam dzisiaj trochę wolnego to się przyczynię do wzbogacenia lotnie.pl o nowy artykuł

Andrelo napisał:

...ponieważ mam dzisiaj trochę wolnego to się przyczynię do wzbogacenia lotnie.pl o nowy artykuł

31.12.2010, wątek "Startowiska"
Agi napisała:

Wpłynęły do redakcji opisy 2 kolejnych startowisk
... Chłopaki, wielkie dzięki za tę świetną wróżbę!
Jaki Sylwester, taki cały rok, a więc będzie w skrzynce redakcyjnej sporo super tekstów!

No proszę, rok się dopiero zaczął, a wróżba już zaczyna działać!
Andrelo, SUPER.


pozdrawiam
Agi

Ponieważ nie znam się na meteorologii, jeśli gdzieś zastosowałem niewłaściwe tłumaczenia terminów to proszę o propozycje poprawek.

Szybowanie na fali nad British Isles – kilka aspektów teoretycznych i obserwacje praktyczne
Tom Bradbury

SPIS TREŚCI:
Tendencje do oscylacji przed ustabilizowaniem
- prędkość wiatru
- zmiany prędkości wiatru wraz z wysokością
Własności przepływu ciekłego (leak mode)
- najprostszy model fali na zawietrznej
- predykcje z dwuwarstwowego modelu fali
- szerokość wzniesienia a amplituda fali
- wysokość wzniesienia o amplituda fali
- separacje w strumieniach powietrza
- poprawki do modelu prostego
- model wielowarstwowy
Rozwinięta ekstremalna turbulencja
- kształt fal zawietrznych
- fale w trzech wymiarach
- ułożenie chmur falowych
- aleje cumulusów pod falami

CZĘŚĆ PIERWSZA: TEORIA
[ten artykuł nie jest artykułem ściśle teoretycznym, nie zawiera wzorów do skomplikowanych obliczeń] – jest próbą opisania właściwości fal do szybowania z użycie wyłącznie słów i rysunków. Niektóre dane otrzymywane z obserwacji z satelitów a także opisy pilotów szybowców wskazują, że nawet najbardziej skomplikowane modele matematyczne nie oddają pełnej różnorodności układów fal.

Występują 3 główne czynniki wpływające na rozwój fal zdatnych do szybowania (soarable waves): statyczna równowaga powietrza, prędkość wiatru oraz ukształtowanie terenu.

Rys. 1

Tendencje do oscylacji przed ustabilizowaniem
Stabilność: powietrze, które jest stabilne opiera się przemieszczeniu w górę lub w dół. Jest zmuszone do wzniosu ponad wzniesieniem i stara się powrócić do swego poprzedniego położenia na stronie zawietrznej. Przypomina to bujanie się samochodu o mało tłumionym zawieszeniu – w ten sam sposób powietrze buja się chwilę po przejściu nad wzgórzem zanim powróci do równego przepływu. Okres oscylacji zależy od stabilności: im większa stabilność masy powietrza tym krótszy jest okres oscylacji. Zakłada się, że w standardowym powietrzu atmosferycznym temperatura spada 6,5°C na każdy 1 km wysokości (aż do 11 km). Suche powietrze o takich własnościach ma okres oscylacji 590 sekund. W przypadku inwersji ze wzrostem temperatury 5°C na każdy 1 km to bardziej stabilna masa powietrza miałaby krótszy okres oscylacji rzędu 280 sekund.
Jeżeli powietrze jest tak wilgotne, że ruch w górę powoduje kondensację pary wodnej w chmurę wtedy stabilność powietrza zostałaby zmniejszona, a obliczenia okresu oscylacji stają się o wiele bardziej skomplikowane. Aby tego uniknąć w modelach matematycznych zakłada się występowanie suchego powietrza.

Prędkość wiatru: Potrzebny jest ruch poziomy powietrza aby wymusić wznios powietrza nad przeszkodą. Przy prędkości powietrza 10m/s standardowe powietrze atmosferyczne o okresie oscylacji 590 sekund przebyłoby 5900m aby wykonać pełną fazę. Inwersja spowodowałaby skrócenie długości pełnej fazy do 2800m. Można przyjąć, że te odległości są „naturalnymi” długościami fal dla poszczególnych warstw powietrza przy danej prędkości wiatru. Oczywiście, im większa siła wiatru poziomego tym dłuższa będzie „naturalna” długość fali.
„Naturalna” długość fali danej warstwy powietrza nie jest długością fali zawietrznej. W atmosferze można wyselekcjonować wiele warstw każda o różnej stabilności oraz prędkości wiatru, a więc o różnych „naturalnej” długości fali. Do rozbudowania się fal zawietrznych ogólnie konieczne jest aby „naturalna” długość fali była dłuższa na wyższych poziomach niż na niższych. W prostych przypadkach długość fali zawietrznej zawiera się pomiędzy najdłuższą i najkrótszą „naturalną” długością fali w głębokiej warstwie powietrza poniżej stratosfery. Stratosfera dodatkowo komplikuje obliczenia i musi być pominięta dla uproszczenia modelu fali zawietrznej. Bardziej zaawansowane modele wskazują, że pominięcie wpływu stratosfery w wielu przypadkach nie zmieniało wyników predykcji z modelu.

Rys.2

Zmiana prędkości wiatru wraz z wysokością: Przy założeniu, że stabilność powietrza nie zmienia się wraz z wysokością widać, że na długość fali „naturalnej” na każdej wysokości wpływa prędkość wiatru poziomego. Na Rys.2 widać jak na propagację energii fali od powierzchni wpływa prędkość wiatru zmieniająca się wraz ze zmianami wysokości. Na każdym z wykresów prędkość wiatru na danej wysokości jest reprezentowana przez długość poziomej strzałki po lewej stronie.
W przypadku A prędkość wiatru nie zmienia się wraz z wysokością tak więc „naturalna” długość fali jest taka sama na każdej wysokości. Energia fali propagującej od poziomu gruntu jest pokazana przez linie: każda linia reprezentuje inną długość fali. Długie fale propagują niemal pionowo podczas fale krótkie propagują niemalże poziomo.
W przypadku B siła wiatru poziomego wzrasta wraz z wysokością tak więc „naturalna” długość fali wzrasta wraz z wysokością również. W rezultacie promienie energii fali są wygięte w stronę kierunku wiatru. Krótsze fale są wyginane najpierw, dłuższe później. Jeśli siła wiatru byłaby wystarczająca prawie cała energia fali zostałaby odbita w dół. Zatrzymałoby to energię fali w zamkniętym zakresie atmosfery, a taką falę nazywamy „falą zamkniętą” [AO: "trapped waves" - pewnie jest na to fachowy polski termin]. Gdy energia fali jest zamknięta może rozwinąć się rezonans w pewnej długości fali. W najprostszych przypadkach tylko jedna fala o danej długości wpada w rezonans i zostaje wzmocniona formując długi ciąg fal zawietrznych rozciągających się bardzo daleko od punktu początkowego. W bardziej skomplikowanych przypadkach mogą występować relatywnie krótkie fale na niskich wysokościach i długie fale wysoko.

Edytowany przez: Andrelo, w: 2011/01/06 19:40

Własności przepływu ciekłego

Jeśli wzrost prędkości wiatru wraz z wysokością jest niewystarczający pewna część energii przy dłuższej długości fali nie zostanie „zamknięta”. Nazywane jest to „leaky” mode [AO: przepływ ciekły?? nasz laminarny?? laminarny jest w fizyce, nie wiem czy w meteorologii też]: ciąg fali zawietrznej może się rozwinąć, ale raczej nie rozciągnie się na dużą odległość.
Przypadek C pokazuje sytuację odwrotną do przypadku B. Tutaj prędkość wiatru (i „naturalna” długość fali) maleje wraz z wysokością. Promienie kierunku propagacji energii fali odginają się do góry. To bardzo nietypowa sytuacja i stałego wzrostu się w zasadzie nie zauważa, występuje za to nagły spadek prędkości wiatru tuż powyżej pasa silnych wiatrów znanych jako jet stream. Jest też możliwe występowanie odwrotnego kierunku wiatru powyżej warstwy fali zawietrznej. Laminarny przepływ jest wtedy rozbijany do gwałtownych turbulencji.
Niewielki spadek prędkości wiatru wraz z wysokością może spowodować spiętrzenie fali podobnie jak fala przyboju spiętrza się przy brzegu. Na kształt fali może wpływać wiele czynników, a pozioma prędkość wiatru może być zmieniana przez kształt fali.

Najprostszy model fali zawietrznej: Każdy model powstały przed wykorzystaniem komputerów do obliczania modelu musiał być prosty. Pierwszy model powstały w 1949 roku (Scorer) zakładał dwuwymiarowy przepływ, powietrze suche, a linie przepływu były stałe. Atmosfera była uproszczona do dwóch warstw, każda ze stałą „naturalną” długością fali, oddzieloną warstwą, która przemieszczała się oddając kształt fal zawietrznych.
Głębokość niższej warstwy mogła być zmieniana natomiast wysokość górnej warstwy nie miała ustalonej granicy. W założeniu miała mieć wystarczającą wysokość do wygaszenia fali przed dotarciem do górnej granicy górnej warstwy.
Fala była wywoływana przez wzniesienie opisane prostym wzorem generującym falę o kształcie dzwonu w poziomym przepływie. Wysokość i szerokość wzniesienia mogły być niezależnie zmieniane bez zmiany kształtu wzniesienia.

Predykcje z modelu dwuwarstwowego: model nie przewidywał fali zawietrznej o ile „naturalna” długość fali w górnej warstwie nie była dłuższa niż w dolnej warstwie. Głębokość niższej warstwy musiała przekraczać minimalne wartości, które zawsze były większe niż ćwierć długości fali w tej warstwie. Dla zobrazowania: dla fali o długości 4,4km w dolnej warstwie i 14km w górnej minimalna głębokość dolnej warstwy wynosiła 1170m.



Rys.3

Rysunek 3 pokazuje jak fale zawietrzne zmieniałyby się wraz ze wzrostem głębokości dolnej warstwy. Linia przerywana pokazuje minimalną głębokość. Skala pionowa oznacza wysokość dolnej warstwy podczas gdy pozioma wskazuje długość fali. Tuz powyżej minimum długość fali zawietrznej jest największa, prawie taka jak „naturalna” długość fali w warstwie wyższej. Wraz ze wzrostem głębokości dolnej warstwy długość fali zawietrznej skraca się tak że przy 3km głębokości długość fali skróciła się do 6km.


Rys.4

Rysunek 4 pokazuje efekt zwiększania głębokości dolnej warstwy na długość fali zawietrznej. Skala pionowa pokazuje głębokość dolnej warstwy, natomiast oś pozioma amplitudę na skali 0;1 (w rzeczywistości amplituda zależy też od rozmiarów wzniesienia).
Ponownie, linia przerywana pokazuje minimalną głębokość warstwy. Kiedy przekracza tę minimalną głębokość amplituda fali zawietrznej wzrasta gwałtownie i osiąga szczyt na wys. 1,5km. Gdy głębokość dolnej warstwy przekracza tę wielkość amplituda fali się zmniejsza.


Rys.5

Rysunek 5 pokazuje jak amplituda fali zmienia się wraz ze zmianą wysokości jeśli pozostałe czynniki pozostają stałe. W tym przypadku górny poziom dolnej warstwy („interface”) jest ustalony na poziomie 2km po nawietrznej stronie wzniesienia. Krzywa pokazuje amplitudę wrastającą od zera na powierzchni aż do 1500m. Ponad tą wysokością amplituda powoli maleje aż do bardzo niewielkiej na wysokości 5km.
Ten spadek amplitudy zależy od różnicy pomiędzy długością fali i „naturalnej” długości fali w górnej warstwie. Im większa różnica długości fal tym gwałtowniej powinna maleć amplituda wraz z wysokością.


Rys.6

Szerokość wzniesienia a amplituda fali: O ile na długość fali zawietrznej nie wpływa rozmiar wzniesienia, amplituda zależy od tej wartości. Rysunek 6 pokazuje jak szerokość wzniesienia wpływa na amplitudę. Długość fali zawietrznej jest taka sama we wszystkich przypadkach:
- na rysunku 6a wzniesienie jest zbyt wąskie dla tej długości fali i amplituda jest niewielka
- na 6b długość fali i szerokość wzniesienia są dopasowane i fala rozwinie się do maksymalnej długości
- na 6c szerokość wzniesienia jest o wiele za duża co zmniejsza amplitudę
- na 6d dodane jest drugie wzniesienie co wzmacnia pierwotną falę
- na 6e odległość pomiędzy wzgórzami została zwiększona dwukrotnie tak że dolna część fali napotyka wzniesienie a fala się wygasza

Wysokość wzniesienia a amplituda fali: Zakładając, że szerokość wzniesienia jest dopasowana do długości fali, im wyższe jest wzniesienie tym większa jest amplituda fali. Jednakże, wysokie góry są często szerokie, a szerokie góry mają największy wpływ na fale o dużej długości. Ponieważ długie fale powstają przy mocnych wiatrach – im większe góry tym mocniejszy wiatr jest konieczny do wytworzenia najlepszy fal. Odwrotnie – małe wzgórza mogą wywoływać duże amplitudy fali przy relatywnie słabym wietrze.

Separacje w strumieniach powietrza: na razie założono laminarny przepływ oddający kształt wzniesienia. Doświadczenie mówi, że taki przepływ nie ma miejsca w przypadku ostrych krawędzi zbocza. Często laminarny przepływ odrywa się tam tworząc obszar turbulencji po stronie zawietrznej. Ten obszar może działać jak przedłużenie zbocza generując gładki przepływ, który następnie generuje przepływ falowy. Jeśli dolna warstwa powietrza jest bardzo mglista można zaobserwować, że górna część mgły jest pofalowana znacznie łagodniej niż strefa bliżej ziemi

Poprawki do modelu uproszczonego: Mimo że model Scorera miał bardzo duże odstępstwa od rzeczywistości w swych przewidywaniach w większości przypadków sprawował się bardzo dobrze. Meteorolodzy potrzebowali znacznie bardziej realistycznego modelu uwzględniającego zmiany temperatury i prędkości wiatru. Casswell (1962) opublikował graficzną metodę wyznaczania długości fali, prędkości poziomej oraz wysokości największego noszenia. Używał metody Foldvika, który używał dwuwarstwowego modelu atmosfery, ale zamiast używać stałych „naturalnych” długości fal w każdej warstwie wyrównywał je do krzywej co dawało duże przybliżenie do rzeczywistych warunków.
Nadal pozostawał jeden problem – bardzo często obserwowano fale z cumulusem w niestabilnej warstwie. Wallington opublikował równania dla modelu trójwarstwowego. Niższa warstwa była warstwą konwekcyjną o zerowej stabilności. Następne dwie warstwy były w zasadzie takie same jak w modelu Scorera. Wydłużyło to czas obliczeń, ale uwzględniało powstanie fali na warstwą termiczną. Efekt warstwy konwekcyjnej zwiększał długość fali zawietrznej i zmniejszał jej amplitudę. A zatem długość fali powinna być dłuższa rano gdy ziemia się nagrzewa i powiększa konwekcja, ale powinna spadać pod wieczór gdy powietrze opada. Przy pomiarach prktycznych model Wallingtona wydawał się dawać znacznie lepsze rezultaty dla długości fali, ale był niewiarygodny przy obliczenia amplitudy gdyż chmury cumulusy mogą same działać jak przedłużenie zbocza.

Model wielowarstwowe: Proste modele ignorowały efekt startosferyczny, a mimo to dawały całkiem dobre wyniki dla wielu warunków. Działo się tak gdy wiatry w górnej warstwie były wystarczająco silne aby utworzyć bardzo długą „naturalną” falę, które odbijały wszelkie fale zanim dotarły do stratosfery. Niewielka ilość energii umykająca do stratosfery nie miała wielkiego wpływu na ciąg fal poniżej.
Gdy wystarczając moc obliczeniowa komputerów stała się dostępna zaczęto rozwijać modele wielowarstwowe. Obliczenia o dużej pracochłonności mogły być wykonane jedynie przez komputery. Mając możliwość modelowania wielu warstw można było oddać rzeczywiste warunki zamiast stosować wygładzanie krzywych. Wprowadzenie warstwy stratosfery pokazało, ze fale mogą się tworzyć znacznie częściej niż przewidywały to poprzednie modele. Jednak modele te nie przewidywały długich ciągów fal zawietrznych na niewielkich wysokościach – w modelach fale były silne blisko gór, ale szybko się wygaszały.

Edytowany przez: Andrelo, w: 2011/01/08 16:53

Edytowany przez: Andrelo, w: 2011/01/08 17:00

ROZWINIĘTA EKSTREMALNA TURBULENCJA

W bardziej rozwiniętych modelach można było analizować układ fal zmiennych w czasie. Pierwsze modele zakładały, ze fale osiągają stan stały. Teraz jest możliwe pokazanie, ze nawet jeśli warunki w napływającym powietrzu są stałe to rozwinięcie fali może zapoczątkować zmiany przepływu pod i z wiatrem. Takie zmiany mogą trwać wiele godzin, a końcowym rezultatem może być przepływ zupełnie inny od gładkiego sinusoidalnego wzoru wynikającego z prostych modeli. W skrajnych przypadkach powietrze po zawietrznej stronie tworzyło skok wysokości tysięcy stóp w górę oraz potężne turbulencje w dolnej części stratosfery. Trudno byłoby uwierzyć w taki układ gdyby nie fakt, że były one obserwowane z samolotów badających układy falowe.

Kształt fal zawietrznych: W większości książek wskazuje się, że fala zawietrzna ma regularny symetryczny kształt, a poszczególne fale posiadają górki i doliny fali w tych samych miejscach. Ma to miejsce gdy tworzy się długi ciąg fal. Badania radarowe pokazują, że taki kształt fal jest związany ze stałą długością fali i stabilnym przepływem



Rysunek 7 pokazuje komputerowo obliczony układ fali, który jest całkiem inny. Na tym wykresie szczyty każdego strumienia są połączone linią kropkowaną aby pokazać zniekształcenie fali czołowej. Linia kreskowana reprezentuje fazę każdej z fal. Fale są niesymetryczne, są przechylone do przodu (z zaznaczonym kątem) i niektóre sekcje są wręcz pionowe od strony czoła fali, ale mają łagodne zbocze od strony zawietrznej. Odległośc pomiędzy liniami wskazują prędkości wiatru – im gęstsze linie tym większa prędkość wiatru w tym miejscu.
Taki układ jest szczególnie interesujący dla szybownika ponieważ:
a) Istnieje konieczność lotu do przodu podczas wznoszenia
b) Wiatr poziomy może spaść do niemal zera gdy strumienie powietrza staną się poziome. Można krążyć w takim noszeniu przez kilka tysięcy stóp
c) Niemal pomijalny wiatr poziomy podczas wznoszenia może zamienić się w silny wiatr przeciwny podczas przelotu do następnej fali
d) Jeśli wznoszenie na pierwszej fali gaśnie można znaleźć lepsze noszenie na następnej fali z wiatrem



Na kształt strumieni wpływa kształt wzniesienia. Rysunek 8 pokazuje różne przypadki:
a) Wzniesienie urywa się nagle, występuje turbulencja po stronie zawietrznej separująca przepływ
b) Wzniesienie o stromy zboczu zawietrznym i łagodnym nawietrznym. Generuje bardzo strome strumienie z wygiętym do przodu czołem fali
c) Sytuacja odwrotna do b) generuje znacznie bardziej płaską falę
[przykład praktyczny z Wysp Szetlandzkich]

Fale w trzech wymiarach: Analizy fal w trzech wymiarach prowadzone są dla fal, które powstają na pojedynczym wzgórzu lub krótkim wzniesieniu. Takie układy widoczne są najlepiej na zdjęciach satelitarnych. Pojawiają się gdy warstwa stratocumulusów pod warstwą inwersyjną niewiele powyżej szczytu wzgórza. Te fale przypominają kilwater pozostawiony przez statek i występują w takich samych warunkach, w których występują parallel wave bars [AO: fale równoległe? Typu Morning glory?]. Obie fale można zaobserwować na zdjęciach satelitarnych, często interferują ze sobą tworząc skomplikowane wzory. Można by je przeliczyć, ale jeszcze nikt nie uznał, że rezultat obliczeń jest wart zachodu.



Rysunek 9 – Fale generowane przez pojedyncze wzgórza:
a) Teoretyczny układ fal – kilwater statku
b) 3 wzgórza generują układ fal interferujących z wiatrem
c) Przykład wysp Szetlandzkich, których fale interferują z falami wysp Faroe. Strzałki pokazują kierunki wiatru

Ułożenie chmur falowych: Gdy wiatr nie wieje z pod kątem prostym do wzniesienia chmury falowe układają się równolegle nie do kierunku wiatru, a często równolegle do pasma gór. [tu przykład ze Szkocji]
Gdy chmury kilwaterowe nakładają się na wave bars, które nie układają się zgodnie z kierunkiem wiatru można zauważyć wzorki na chmurze, które ułożone są pod kątem prostym do wave bars. Efekt poprzecznych i podłużnych fal generuje dużą różnorodność amplitud w wielu miejscach. Jeśli układ jest stabilny miejsca najlepszych noszeń mogą być odniesione do punktów orientacyjnych na ziemi, ale w większości przypadków miejsca noszeń zmieniają się wydawałoby się całkiem bez powodu.

Aleje cumulusów pod falą: Fale zawietrzne wpływają często na układ cumulusów poniżej, jednakże pod dolinami fali cumulusy bywają wytłumione lub rozproszone, a pod szczytami cumulusy budują się znacznie wyżej. W większości przypadków fale są równoległe do linii cumulusów. Ostatnie obserwacje wskazują, że aleje cumulusów (które się układają zgodnie z kierunkiem wiatru w niższych warstwach) mogą posiadać wave bars powyżej, które ukłądają pod kątem prostym do alej cumulusów.

Edytowany przez: Andrelo, w: 2011/01/06 22:05

Andrelo czytajac to poprostu mnie zatkalo - dzieki i na pewno dolozyles tym artykulem SUPER cegielke do tworzenia tej strony . Zycze Ci sil do tej wspanialej roboty i jednoczesnie pragne Ci podpowiedziec , ze lotniarzom brakuje tlumaczen z teori sterowania lotnia jak " Efektywne sterowanie w zaktetach " - Start , ladowanie i Budowa kregu juz mamy . Moze cos znajdziesz w angielsko jezycznych publikacjach a moze Forumowicze c naprowadza ciebie . W dziale Meteo mozna wiele znalezc w polskiej biblioteczce szybowcowej wydawanej przez Aeroklub . Nie ma nic z techniki pilotazu lotni i tu bys nam bardzo pomogl - Pozdro ;)

Jak trafię na coś takiego to postaram się wrzucić.

Co do tłumaczenia - znalazłem dzisiaj, że:
wave bars to są chmury wałowe

Znalazłem też kilka fajnych fotek, głównie halnego z Tatr.
Halny jest co prawda zbyt silny do latania na lotni, natomiast jest taka uwaga w artykule, że o ile fale powstają w dużych górach przy silnych wiatrach, to przy mniejszych wzgórzach fala mogłaby być możliwa przy słabszym wietrze.







Trochę nie łapię jeszcze kwestii chmur w rotorze - chmury na fali tworzą się w szczycie fali gdy w ruchu w górę przekraczają poziom kondensacji. Natomiast nie wiem dlaczego chmura powstaje w obszarze turbulencji, a w przepływie laminarnym powyżej nie - bo tak wyglądają te zdjęcia poniżej:




zdjęcia - Piotr Biernawski ( biernawski.com )

Edytowany przez: Andrelo, w: 2011/01/08 15:24

Super robota. Jak zauważyłeś, dla lotniarzy fala to tabu, jednak wiedzy nigdy nie jest za wiele.
Co do możliwości powstawania chmur w rotorze fali, to wg mnie powstają one raczej w osłonie fali - czyli nie jest to ta sama masa powietrza. Lokalnie dochodzi do przekroczenia punktu rosy w unoszącej się masie powietrza o cechach wilgotnego podłoża. A ponieważ dotyczy to miejsc osłoniętych, chmura może się jak najbardziej utrzymywać.
Masa powietrza w fali unosi się omijając przeszkodę, ulega rozsprężeniu i ochłodzeniu, a następnie para kondensuje w lenticularisie. Opadając jest już pozbawiona części wilgoci, spręża się i ogrzewa. Dlatego wg mnie w masie powietrza falowego nie ma warunków na utworzenie się chmur poniżej soczewek.

Ciekawy jest wątek mini-fali na małych górkach. Coś takiego można zaobserwować na ... Żarze (a jakże!) przy zachodnim wietrze. Zbocze Żaru zwiększa amplitudę i powstaje taka minifala.
Tyle tylko, że również ta minifala nie nadaje się dla lotniarzy. Wiatr na starcie wprawdzie nie wydziera z butów (coś od ok. 11 m/s), ale w górze jest znacznie szybszy i nie ma powrotu. Po drodze z wiatrem są b.duże turbulencje, potrafiące połamać lotnie (tak, tak - to jest z życia wzięte).
Szybownicy z GSS mogliby tu powiedzieć więcej i dokładniej.
Sam byłem kiedyś bliski popełnienia szaleństwa, ale ktoś wiedzący mnie ostrzegł. Po chwili nadleciał (wolniutko pod wiatr) nad szczyt szybowiec i jak zobaczyłem, jak pracują na długości jego skrzydła, to ciarki mnie przeszły.

A tu ciekawa fotka ze Stranika - w kontekście interesujących warunków do latania (albo i nie latania). Listopad 2006, foto by bartek.


pzdr
bartek

Edytowany przez: bartek, w: 2011/01/08 11:42